Wat is logistiek in bedrijfsprocessen? Logistiek is een breed begrip dat verwijst naar de stroom van goederen, diensten en informatie. De term logistiek geldt voor de hele keten: van inkoop tot grondstoffen en verzending van het eindproduct naar de consument. We noemen deze keten ook wel de logistieke keten. In het Engels wordt het aangeduid met de term supply chain. Het mag dus duidelijk zijn dat logistiek, als essentieel onderdeel van deze toeleveringsketen, veel meer is dan alleen het vervoer van goederen van A naar B.

Logistieke processen zijn processen die te maken hebben met het plannen, organiseren, controleren en uitvoeren van een goederenstroom. Logistieke processen gelden voor de hele keten: van inkoop tot grondstoffen en verzending van het eindproduct naar de consument. We noemen deze keten ook wel de logistieke keten. In het Engels wordt het aangeduid met de term supply chain. Het mag dus duidelijk zijn dat logistiek, als essentieel onderdeel van deze supply chain, veel meer is dan alleen het vervoer van goederen van A naar B.

Logistieke processen in categorieën

Logistiek is een breed begrip. Dit betekent dat logistieke processen kunnen worden onderverdeeld in verschillende hoofdcategorieën. Deze categorieën, ook wel logistieke activiteiten genoemd, kunnen worden onderverdeeld in transport, opslag, productie en organisatie en controle. De eerste drie activiteiten zijn alle zogenaamde fysieke activiteiten. Deze logistieke activiteiten worden gestart na de organisatie- en controlefase. Vaak is een logistiek medewerker verantwoordelijk voor alle taken, hoewel een bedrijf ze ook kan opsplitsen en over verschillende functies kan verdelen.

Vervoer verwijst naar alle activiteiten die verband houden met de verplaatsing van goederen van de ene plaats naar de andere. In sommige gevallen gebeurt dit door de lucht of over zee, in andere gevallen gaat het om vervoer over land zoals vrachtwagens of treinen.

Opslag heeft betrekking op het bewaren van goederen in magazijnen of andere opslagfaciliteiten totdat de eigenaar of de klant ze weer nodig heeft.

Productie heeft betrekking op alle activiteiten die verband houden met het maken van nieuwe producten of het verlenen van diensten met behulp van grondstoffen en andere input (bv. arbeid). Dit omvat zowel de productie van eindproducten als de rechtstreekse levering ervan aan klanten (of een andere partij die ze dan levert).

Belang van logistieke processen in een bedrijf

Logistiek speelt een belangrijke rol in de uitvoering van bedrijfsprocessen, en logistieke medewerkers en managers moeten met veel verschillende mensen samenwerken, zowel intern als extern. U kunt hierbij denken aan de afdelingen inkoop en verkoop, maar ook aan marketing en IT.

De waarde van logistiek wordt nogal eens onderschat, maar dat deze processen een sleutelrol spelen in de bedrijfsvoering valt vandaag de dag niet meer te ontkennen. De processen beïnvloeden de uitvoering van bedrijfsprocessen die tot andere afdelingen behoren. Daarom heeft een logistiek medewerker of logistiek manager met veel verschillende mensen te maken, zowel intern als extern. U kunt denken aan de afdelingen inkoop en verkoop, maar ook aan marketing en IT.

Logistieke processen staan niet op zichzelf. Hun goede uitvoering is dan ook essentieel voor het bereiken en behouden van goede bedrijfsprestaties. Enkele zaken die cruciaal zijn binnen de logistiek zijn: het hanteren van de juiste voorraden, het voorspellen van toekomstige volumes, het plannen van processen, het zorgen voor voldoende productiemiddelen en het registreren en analyseren van de behaalde prestaties. Dit laatste is belangrijk om te kunnen monitoren en waar nodig bij te sturen.

Om deze taken goed te kunnen uitvoeren, is het noodzakelijk dat logistieke processen worden geïntegreerd in bedrijfsprocessen. Dit betekent dat ze moeten worden afgestemd op andere activiteiten in een bedrijf zodat ze naadloos samen kunnen worden uitgevoerd.

Doelen van het logistieke proces

De hele keten van logistieke processen is gebaseerd op het feit dat alle schakels voldoende aandacht moeten krijgen. Dit begint bij de inkoop van grondstoffen en onderdelen en eindigt bij de distributie van het product naar de eindverbruiker. Veel logistieke taken vinden intern plaats, maar sommige kunnen worden uitbesteed aan externe partijen. Een voorbeeld is de distributie naar de eindverbruiker. Binnen de logistiek is de informatiestroom van cruciaal belang: om alle onderdelen soepel te laten samenwerken, is het belangrijk dat alle relevante informatie correct wordt verwerkt. De doelstellingen van logistiek zijn maximale klantentevredenheid en kostenvermindering.

Een optimaal logistiek proces inrichten

Logistieke processen zijn de planning, controle en uitvoering van de goederenstroom en de wetenschap daarvan. Wikipedia zegt: ‘Logistiek is het plannen, besturen en uitvoeren van de goederenstroom en de wetenschap hierover.’ Dit omvat het hele proces vanaf de ontwikkeling en inkoop van een product, via productie en distributie, tot aan de eindafnemer.

In de praktijk worden logistieke processen meestal onderverdeeld in verschillende componenten. De belangrijkste zijn planning, productie, orderverzamelen en transport. Om tot uw optimale logistieke proces te komen, moet u vijf stappen doorlopen:

1. Definieer uw doelen en doelstellingen
2. Analyseer uw huidige situatie
3. Modelleer uw huidige processen
4. Verbeter deze modellen met nieuwe technologieën of innovaties
5. Meet de resultaten

Beschrijven van een logistiek proces

Logistieke processen verschillen van organisatie tot organisatie en van bedrijfstak tot bedrijfstak. Bij het in kaart brengen van een logistiek proces moet u beginnen met het beschrijven van het logistieke proces voor uw organisatie.

Het logistieke proces voor een webwinkel is heel anders dan dat van een fysieke winkel of een groothandel. Net zoals het logistieke proces voor e-commerce anders is dan dat voor vers voedsel of handgemaakte meubels.

Denk goed na over welke processen er in uw organisatie bestaan. Denk aan planning, het productieproces of bijvoorbeeld orderverzamelen in het magazijn. Beschrijf welke stappen in het proces worden genomen en wat de doorlooptijden per stap zijn (bijvoorbeeld orders aannemen, orders invoeren in het systeem, orders controleren, orders vrijgeven, orders voorbereiden, orders verzenden). Beschrijf ook per stap wie wat doet.

Logistieke doelstellingen bepalen

Nu je inzicht hebt in je logistieke processen, ga je de logistieke doelen bepalen. Wat wil je bereiken met de optimalisatie? Wil je kosten besparen? Wil je het proces met minder mensen kunnen doen? Wilt u de voorraadniveaus verlagen? Moet de orderverwerking sneller of moet het aantal klachten omlaag? Bepaal die KPI’s zodat u de optimalisatie kunt volgen en bijsturen waar nodig.

Zodra u uw KPI’s heeft bepaald, is het tijd voor een haalbaarheidsanalyse. Bedenk of het logistieke proces überhaupt geoptimaliseerd kan worden. Zit uw bedrijf bijvoorbeeld al op zijn maximale capaciteit, dan helpt geen enkele optimalisatie.

Als het mogelijk is om te optimaliseren, bepaal dan of het de moeite waard is om dit te doen in termen van kosten versus baten en risico versus beloning. Als er geen ROI (return on investment) is, doe het dan niet! U moet ook overwegen of er risico’s verbonden zijn aan het optimaliseren van een proces – bijvoorbeeld of er culturele problemen zijn binnen uw bedrijf die een verbetering moeilijk of onmogelijk kunnen maken (bijvoorbeeld werknemers die niet van verandering houden).

Analyseren van je huidige logistieke proces

Nadat u de logistieke processen en doelstellingen hebt beschreven, is het tijd om de processen te analyseren.

De eerste stap is het bekijken van de planningsprocessen. Welke stappen zijn er in het proces, hoeveel tijd kosten die stappen, hoeveel medewerkers zijn bij elke stap betrokken? Waar zitten de knelpunten? Zijn er stappen die kunnen worden samengevoegd of onlogisch zijn? Kunnen stappen sneller of efficiënter worden geregeld met minder menselijke handelingen? Wat kunt u automatiseren om zowel menselijke inspanning als fouten te verminderen? Gebruik de rapporten om verbeterpunten te identificeren die bijdragen aan uw logistieke doelstellingen.

De volgende stap is kijken naar uitvoerende en ondersteunende processen. Welke stappen zijn er in het proces, hoeveel tijd kosten die stappen, hoeveel medewerkers zijn bij elke stap betrokken? Waar zitten de knelpunten? Zijn er stappen die samengevoegd kunnen worden of onlogisch zijn? Kunnen stappen sneller of efficiënter worden geregeld met minder menselijke handelingen? Wat kunt u automatiseren om zowel menselijke inspanning als fouten te verminderen? Gebruik de rapporten om verbeterpunten te identificeren die bijdragen aan uw logistieke doelstellingen.

Logistieke proces verbeteren

De eerste stap bij het verbeteren van uw logistieke processen is het vaststellen van doelstellingen en het identificeren van verbeterpunten. Zo kunt u uw inspanningen richten op de belangrijkste aspecten van uw bedrijf.

Zodra u deze doelen hebt vastgesteld, begint u met het uitstippelen van een logische route door uw magazijn, zodat u zo snel mogelijk van punt A naar punt Z komt. Het is ook belangrijk om vaak bestelde producten vooraan in het magazijn te plaatsen en producten die vaak samen worden besteld naast elkaar op de schappen te leggen.

De volgende stap is automatisering: er zijn vele manieren waarop u automatisering kunt toepassen in uw logistieke strategieën, zoals Lean, Kazien of PDCA (Plan Do Check Act).

Na het herontwerpen van uw processen is het belangrijk om ze voortdurend te controleren en waar nodig bij te sturen.

Logistiek vervoer uitbesteden?

Logistiek transport kan een goede keuze zijn om uit te besteden. Zo heeft u minder zorgen, verlegt u operationele en financiële risico’s, heeft u minder middelen en minder werknemers nodig en kunt u zich volledig concentreren op uw eigen core business.

Wanneer uw (e-)business sneller groeit dan verwacht, kan outsourcing een goede optie zijn. East-Line logistics verzorgt het hele logistieke proces van het verplaatsen van goederen.